Bijna alle beroepen die betrekking hebben op handelsactiviteiten, met inbegrip van de meeste vrije beroepen, zijn BTW-plichtig en moeten dus verplicht een BTW-identificatie doen.  Notarissen en gerechtsdeurwaarders zijn sinds 2012 BTW-plichtig, in 2014 volgden de advocaten en op 1 januari 2016 werd ook plastische chirurgie voor esthetische doeleinden BTW onderhevig wat maakt dat de meeste plastisch chirurgen ook een BTW-identificatie moeten hebben.

Sommige activiteiten zijn nog steeds vrijgesteld van BTW.  Dit is bijvoorbeeld het geval bij artsen, leerkrachten met privélessen, kinesitherapeuten indien hun diensten zijn opgenomen in de nomenclatuur van het RIZIV, enz.

Sinds 1 januari 2016 is de grens voor het vrijstellingsregime voor BTW geplaatst op 25.000 euro i.p.v. 15.000 euro. Zij moeten dan geen BTW-aanrekenen, maar kunnen zelf ook geen BTW aftrekken.  Het BTW-nummer moet in elk geval wel geactiveerd worden. Uiteraard kan men wel een BTW-controle krijgen om te zien of de ondernemer wel degelijk onder deze drempel valt.  Bovendien moet deze ondernemer op de fakturen vermelden “kleine onderneming onderworpen aan de vrijstellingsregeling van belasting: BTW niet toepasselijk”.   Er moet een jaarlijkse listing bijgehouden worden van alle klanten waar een faktuur voor gemaakt werd hoger dan 250 € (excl. BTW).

Als je omzet beneden 25.000 euro valt.  Je wordt dan beschouwd als “kleine onderneming”.

Let wel op : 25.000 euro is het max. bedrag aan zelfstandige inkomsten voor de vrijstelling voor een VOLLEDIG JAAR .  Dit bedrag wijzigt dus als je geen volledig jaar aangesloten bent.  Je moet dit bedrag dan vermenigvuldigen met het aantal dagen dat je zelfstandig zal zijn in dat jaar en delen door het aantal dagen in een jaar (in 2017: 365)

Voorbeeld: Je start op 15/04/2017. Tot het einde van het jaar kan je nog 260 dagen als zelfstandige werken.  De maximale omzet voor vrijstelling wordt dan : 260 x 25.000 euro / 366 = 17.808 euro.

Als je voor de vrijstelling kleine onderneming kiest hoef je aan je klanten geen BTW aan te rekenen.

Er zijn  echter voor- én nadelen:

Voordelen

• Je prijs: aan particulieren kan je iets goedkoper leveren óf een hogere winstmarge nemen. Voor bedrijven maakt dit niet zoveel uit, want zij kunnen de btw terugvorderen.
• Je administratie: je hoeft niet om de 3 maanden een BTW-aangifte in te dienen.

Nadelen

• Je kan geen btw terugvorderen: de btw die je zélf betaalde op investeren voor je zaak, mag je niet aftrekken bij je btw-aangifte.
• Hou je omzet goed in de gaten. Zodra je de drempel van 25.000 euro overschrijdt, breng je je btw-kantoor op de hoogte. Vanaf je volgende factuur moet je dan btw-aanrekenen. Je zal vanaf dan 21% btw moeten aanrekenen aan je klanten. Dat betekent voor particulieren dan een stevige prijsverhoging.  Als je dit ziet aankomen, breng tijdig je klanten op de hoogte van de prijsstijging die er aan zit te komen.  De bedrijven die onder de BTW-wetgeving vallen zullen hiervan minder een punt maken omdat zij BTW kunnen aftrekken.

Conclusie: afhankelijk van je situatie.  Maak je veel kosten? Of heb je zelf veel leveranciers nodig voor je product of dienst? Dan is de vrijstelling misschien geen goed idee. Bespreek met je boekhouder wat voor jouw situatie het optimale BTW-stelsel is.

Verder zijn ook de vrije beroepen die stoelen op een intellectuele arbeid: schrijvers, journalisten, copy-writers e.d., vrijgesteld van BTW.

De ondernemers met vrijstelling mogen enkel factureren met vermelding van de vrijstelling van BTW volgens het gepaste wetsartikel.

Bij de inschrijving bij de BTW kunnen bepaalde beroepen opgeven of ze kiezen voor een gewoon of een forfaitair stelsel.

Forfaitair stelsel: In een aantal sectoren en beroepen heeft de BTW-administratie de mogelijkheid geboden om de omzet forfaitair te laten belasten. De omzet van deze BTW-plichtigen wordt dan forfaitair berekend op basis van hun aankopen of hun uurtarieven. Het gaat om de apotheker, bakker en banketbakker, kleinhandelaar in boeken, caféhouder, kleinhandelaar in vis, kleinhandelaar in zuivelproducten, kleinhandelaar in schoenen, kleinhandelaar in tabaksfabrikaten, kleinhandelaar in textielwaren, kleinhandelaar in wild en gevogelte,  kleinhandelaar in levensmiddelen, drogist, foorkramer, frituurexploitant, geneesheer met geneesmiddelendepot, handelaar in ijzerwaren, kapper, krantenverkoper, schoenhersteller, slager, verkoper van consumptie-ijs.

Hun jaaromzet, exclusief BTW, mag niet hoger zijn dan € 750.000. Het moet gaan om fysieke personen, vennootschappen onder firma, gewone commanditaire vennootschappen of bvba’s, en minstens 75% van de omzet moet betrekking hebben op handelingen waarvoor het niet verplicht is een factuur uit te schrijven.

Wie onder het forfaitaire stelsel valt, moet in principe geen dagontvangstenboek bijhouden, maar wel om het kwartaal een BTW-aangifte doen, aangevuld met een rekenblad waarop de forfaitaire BTW wordt berekend. De BTW die ze aan hun leveranciers betaalden, kunnen ze daarvan aftrekken. Tevens moet jaarlijks een BTW-listing ingediend worden.  Maar ze mogen dus ook voor de gewone regeling kiezen.

Bedrijven met een omzet die lager is dan 1.000.000 € per jaar, moeten per kwartaal een BTW-aangifte en -betaling doen.  Bedrijven met een omzet hoger dan 1.000.000 € per jaar  moeten maandelijks een BTW-aangifte en -betaling doen.  Hierop bestaan enkele uitzonderingen.

Hoeveel BTW betalen?

In de regel wordt aan de overheid het verschil betaald tussen het totaal van de door een handelaar ontvangen BTW en het totaal van de door de handelaar betaalde BTW.