Elke mandataris van een vennootschap (zaakvoerder, bestuurder, werkend vennoot …), ongeacht de vennootschapsvorm, moet verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.  Zij zijn verplicht zich aan te sluiten met als ingangsdatum de datum van hun benoeming en niet die van de neerlegging van de beslissing. Stopzetting bij het sociaal verzekeringsfonds kan slechts na de publicatie van het ontslag.

Onbezoldigd mandataris

Enkel een onbezoldigd mandataris “in rechte”  én “in feite” moet in principe niet aansluiten.  “In rechte” onbezoldigd zijn betekent dat in de statuten of in een verslag van de algemene vergadering ondubbelzinnig en uitdrukkelijk vermeld staat dat de mandataris geen bezoldiging ontvangt.  Er mag geen enkele uitzonderingsclausule vermeld worden.  “In feite” onbezoldigd zijn houdt in dat ook in werkelijkheid de mandataris geen bezoldiging noch ander voordeel mag hebben genoten (geen bedrijfswagen, voordelen van alle aard, …).

Men mag bovendien niet uit het oog verliezen dat de meeste mandatarissen tevens werkend vennoot zijn in hun vennootschap.  Heel wat mandatarissen beperken zich immers niet tot het bestuur van de vennootschap maar voeren ook taken uit van commerciële, administratieve, boekhoudkundige, technische of andere aard, met het oog op het renderen van de aandelen.  In dat geval blijven zij verzekeringsplichtig als werkend vennoot .

Elke zaakvoerder met een kosteloos mandaat moet dus beschouwd worden als werkend vennoot wanneer hij naast aandelenbezit :

• ofwel een functie uitoefent analoog aan die van een personeelslid (vb. boekhouding, administratief, commercieel, technisch, …)
• ofwel belast is met het dagelijks bestuur (dus niet enkel moet tekenen als zaakvoerder, gedelegeerd bestuurder maar ook effectief de onderneming leidt) of de technische leiding (bv. beroepskennis aantonen).

Heeft men dus aandelen in een zaak én is men er werkzaam in, dan speelt bezoldigd zijn of niet geen rol meer. Je moet dan aansluiten bij een sociale kas.

Vrije medewerkers

Wanneer er sprake is van iemand die daadwerkelijk een activiteit uitoefent binnen een vennootschap (zonder huwelijksband of wettelijke samenwoning, zonder aandelen, zonder mandaat, zonder arbeidsovereenkomst), dan zal deze onderworpen zijn aan het sociaal statuut van de zelfstandige, als vrije medewerker.

Wie moet dus niet aansluiten:

• een onbezoldigd zaakvoerder die geen aandelen in de zaak heeft;
• een onbezoldigd zaakvoerder met aandelen in de zaak, die niet werkzaam is, maar enkel moet “tekenen”. Bent u echter onbezoldigd zaakvoerder in een éénpersoons BVBA en hebt u alle aandelen in uw bezit, dan moet u altijd aansluiten bij een sociale kas.
• onbezoldigd zaakvoerder die pensioen geniet;
• zaakvoerder van een slapende vennootschap. Bij een slapende vennootschap is er geen winstbejag mogelijk, wat in essentie het doel moet zijn van de zelfstandige activiteit. Een slapende vennootschap kan enkel aangetoond worden door een attest 276C1 aan het sociaal verzekeringsfonds te bezorgen, afgeleverd door de diensten van de vennootschapsbelasting.